Oud nieuws in een oud jasje
Het Stedelijk Museum Coevorden vroeg 8 kunstenaars om een object uit de collectie te kiezen en dat te gebruiken als inspiratiebron voor een nieuw kunstwerk. Dat allemaal samen werd de tentoonstelling ‘Tussen kunst en geschiedenis’, die van april tot september 2018 te zien is geweest. Ik koos een ijzerkoekenijzer als startpunt voor een fictieve vertelling over het IJzerkoekenoproer van Coevorden.
Kent u de centsprent nog?
In de tijd van het IJzerkoekenoproer, eind 18e eeuw, was de centsprent een populair medium om nieuws te verspreiden, spot te drijven, en moralistische lessen te geven. Het was goedkoop drukwerk dat bijvoorbeeld aan kinderen cadeau werd gedaan als ze goed hun best deden op school. Centsprenten werden gedrukt vanaf uitgesneden houtblokken en met de hand ingekleurd. Ik heb dat proberen na te bootsen met kroontjespen op papier en een slordige inkleuring op de computer.
Van het één komt het ander
Ik had wel lol in de vorm en de techniek van de centsprent en ben ze blijven maken. Nou is zestien plaatjes best veel werk, dus dat heb ik niet veel meer gedaan. Vier plaatjes met bijbehorend rijm is goed te doen, ongeacht het onderwerp. Voor het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant maak ik er op dit moment maandelijks eentje van zes plaatjes.
De krant plaatst de prenten niet alleen in de papieren versie, maar ook op hun sociale media. Daarvoor lever ik de zes plaatjes nog weer apart aan.
Het is grappig om te merken dat de eeuwenoude vorm van de centsprent ook in deze moderne tijden nog uitstekend werkt. Waar hem dat precies in zit weet ik niet, maar ik vermoed dat het samenspel van (houterig) beeld en (kreupele) tekst (onbeholpen) kleur elk onderwerp vanzelf een zekere onschuld en charme geeft.
In mijn ‘regeerperiode’ als Stripmaker des Vaderlands wordt ik geacht ‘iets’ te doen met de actualiteit en dwingende zaken. Voor politiek cartoonist ben ik niet geschikt vanwege een gebrek aan onderbouwde eigen mening. Maar in de centsprent voel ik mij helemaal thuis. In mijn prent over Sinterklaas gebruik ik de zinsnede ‘beurtelingse lof en sticht’. De centsprent is heel geschikt om zowel de angel in een kwestie te steken, als de angel er uit te trekken in nagenoeg dezelfde beweging.
Ik vermoed dat ik er nog heel veel ga maken gedurende de rest van mijn leven. En ik vermoed dat er meerdere mensen zijn die dat leuk vinden.
Plaatje 4 van de prent van december 2021. In die prent deed ik een hertaling en hervertelling van het nummer Bohemian Rhapsody van Queen.
Centsprentpret
Als nasleep van de tentoonstelling geef ik af en toe centsprentles op basisscholen. Een lesje centsprent is tekenen, taal en geschiedenis in één. En als ik op een stripbeurs ben probeer ik nietsvermoedende voorbijgangers te betrekken bij het maken van een centsprent over het evenement. Daarvoor heb ik zelfs de jas van een centsprentverkoper laten maken, dus dan ben ik nog een cosplayer op de koop toe.
